Dit voorjaar gaf het NLR de aftrap voor een breed opgezet programma dat de efficiëntie van luchthavenoperaties flink moet gaan verbeteren. Het eerder herkennen van veel voorkomende verstoringen, moet anticiperen hierop beter mogelijk maken, waarmee de beoogde logistieke processen kunnen worden gestroomlijnd. De luchthaven van Napels is in eerste instantie het subject van dit project, Airport Capacity Forecast (ACF) gedoopt, maar het doel is uitdrukkelijk ook om grotere luchthavens met de uitkomsten hun voordeel te laten doen. ACF moet in twee jaar vruchten gaan afwerpen.

Wie af en toe een luchthaven bezoekt, bijvoorbeeld op weg naar een vakantiebestemming, krijgt de indruk dat een luchthaven een geoliede machine is. En als alles meezit, dan is dat ook zo. Maar de complexe organisatie is minder goed in staat om adequaat te reageren op onverwachtse gebeurtenissen. Gaat ergens in het web van processen iets mis, dan kan dit een cascade van verstoringen veroorzaken. Een snelle, adequate terugkeer naar de oude routine, door te improviseren, blijkt voor weinig van de belangrijkste actoren een sterke kant.

Een van de meest beperkende factoren bij het soepel laten verlopen van luchthavenoperaties is het weer. Slechte meteorologische omstandigheden kunnen vliegverkeer hinderen zoals door beperkt baangebruik. Maar, de verstoringen kunnen ook optreden bij de afhandeling van bagage, er kunnen bommeldingen zijn of technische defecten aan toestellen. De lijst van potentiële flessenhalzen die plots veel nauwer worden, is eindeloos.

ACF beoogt tot twee dagen vooruit in kaart te brengen wat de capaciteiten zijn van een veelheid aan logistieke processen. Dit om beter in te kunnen spelen op verstoringen daarvan. Bij het voorbeeld van het baangebruik zou dit betekenen: is niet veel eerder vast te stellen wat de weersomstandigheden zullen zijn? Met deze kennis kunnen belanghebbenden dan hierop in een vroeg stadium anticiperen, bijvoorbeeld door vliegtuigen op weg naar de onderhavige luchthaven iets langer aan de grond te houden.

Ook bijvoorbeeld bij een staking zou in kaart kunnen worden gebracht hoe alle spelers zo snel mogelijk weer hun normale rollen kunnen gaan spelen. Want op dit moment zit iedereen meestal op de ander te wachten om tot de normale routine over te gaan. De gezochte resultaten van ACF zijn niet alleen te meten in economische waardes. Doordat actoren beter kunnen inspelen op verstoringen van de processen groeit ook het vertrouwen dat de gebruikers in de luchthavenorganisatie hebben. Voor de reizigers betekent dit een vergroting van het gevoel van zekerheid over hun reis.

De luchthavens van Parijs, Frankfurt en ook Schiphol hebben al laten weten graag vertegenwoordigers af te vaardigen nemen naar de zogeheten expertgroup, een groep van deskundigen, die de vinger aan de pols houdt bij de vorderingen van ACF.

ACF

Airport Capacity Forecast voorbeeld