Blisem in de hangarHet NLR heeft in een samenwerking met onder meer Airbus en de TU Eindhoven onderzoek gedaan om de eigenschappen van bliksemstroom verder in kaart te brengen.

Gedurende tweeënhalf jaar is binnen het EU-project ILDAS (In-flight Lightning Damage Assesment System) een meetsysteem ontwikkeld voor het registreren van bliksemstroom door vliegende verkeersvliegtuigen. Twaalf bedrijven uit vijf Europese landen werkten samen om het systeem te definiëren en een prototype te maken. Het NLR was coördinator van het consortium en ontwikkelde geavanceerde meetelektronica die elektrische signalen omzet in digitale data.

Belangrijk is dat men door dit systeem kan achterhalen of het vliegtuig werkelijk is getroffen door bliksem en zo ja, hoe hevig en ook op welke plaatsen de bliksem het vliegtuig heeft geraakt. Aan de hand van de onderzoeksresultaten kunnen vliegtuigbouwers bliksemtestmethoden ontwikkelen die zo goed mogelijk aansluiten op de werkelijkheid. Vertraging van vluchten als gevolg van blikseminslag kan beperkt worden doordat het ILDAS-systeem informatie over de inslag tijdens de vlucht naar de grond vooruit kan sturen. Elk vliegtuig dat geraakt is door bliksem wordt na de landing grondig onderzocht. Door een melding vooruit te sturen kunnen de juiste mensen en materialen al klaarstaan wanneer het vliegtuig landt.

Het meten van blikseminslagen is geen gemakkelijke opdracht. Terwijl bliksem inslaat moeten metingen nauwkeurig en zonder verstoringen worden verricht. In een hangar in Toulouse zijn op een Airbus A320 bliksemproeven gedaan. Sensoren aan de binnen- en buitenkant van het vliegtuig registreerden tijdens de proeven het magneetveld dat ontstond door kunstmatig opgewekte bliksemstroom. Deze sensoren verzamelen data die via glasvezelkabels worden verstuurd naar een centrale computer. Deze slaat alle meetgegevens op, maar liefst twee gigabytes per inslag. In een speciaal hiervoor ontwikkeld computerprogramma worden later alle data samengevoegd om een reconstructie te maken van de bliksemstroom en de belangrijkste kenmerken van de inslag te bepalen, zoals de piekstroom.

Deelnemers aan het ILDAS-project hebben tijdens de proeven in Toulouse laten zien dat het meetprincipe werkt en dat de gevraagde kenmerken kunnen worden bepaald. Vanuit de luchtvaartindustrie is er interesse voor het gebruik van het meetsysteem in testvliegtuigen.