Piloten moeten ook bijzondere situaties kunnen trainen in een simulator. In het SUPRA-project is gewerkt aan technologische doorbraken om vluchtsimulatoren geschikt te maken voor die situaties.
Upset
In dit Europese project dat het NLR en partners onlangs hebben afgesloten – zijn nieuwe technologieën voor vluchtsimulatoren ontwikkeld. Hiermee kunnen verkeersvliegers worden getraind om upset-condities te leren beheersen – iets dat met echt vliegen een te riskante en kostbare onderneming is.
Een oncontroleerbaar vliegtuig tijdens upset-condities is de belangrijkste mondiale oorzaak van vliegongelukken.
Het begrip upset duidt op (onverwachte) afwijkingen van het normale vliegpad, zoals een extreme neus- of vleugelstand (unusual attitude) of een te lage vliegsnelheid met het risico van een overtreksituatie (stall) waarbij de lift wegvalt.
Slipcursus
Piloten worden getraind in simulatoren om goed en snel in te grijpen bij abnormale situaties. De huidige generatie vluchtsimulatoren kan een normaal vliegend vliegtuig steeds beter nabootsen, maar nog niet zo goed een toestel dat zich in een upset-situatie bevindt. Het Europese project Simulation of Upset Recovery in Aviation (SUPRA) heeft tot doel om de vluchtsimulator te verbeteren en de vlieger te trainen. In feite verbetert SUPRA de slipcursus voor piloten wat een grote bijdrage levert aan de vliegveiligheid.
Lift
Het NLR heeft gewerkt aan wiskundige modellen die de gedragingen kunnen nabootsen van vliegtuigen die extreme manoeuvres uitvoeren. Een van deze onbedoelde bewegingen treedt op tijdens het zogeheten ‘overtrekken’. Daarbij neemt de snelheid van het vliegtuig af, waardoor de lift over de vleugels op een gegeven moment tekort schiet en het toestel naar beneden valt. Tijdens deze manoeuvre treden complexe aerodynamische effecten op, waardoor het vliegtuig bewegingen maakt die niet goed met de huidige generatie simulatoren kunnen worden geoefend. Het begrijpen van deze aerodynamiek heeft geleidt tot een realistischer nabootsing van het vliegen onder die omstandigheden.
Testvliegers
Dergelijke manoeuvres zijn vervolgens ‘vertaald’ naar bewegingen voor de simulator. Hiervoor is onder meer gebruik gemaakt van GRACE, de vluchtsimulator van het NLR. Dit biedt een veilige manier om vliegers te laten zien en voelen wat er gebeurt als zij de controle over het toestel verliezen en wat zij moeten doen om de upset-situatie weer meester te worden. Testvliegers van onder meer Boeing, Airbus, de Koninklijke Luchtmacht en het NLR hebben het model in GRACE getest.
Het project werd afgesloten met een internationaal symposium in Soesterberg waarbij belangrijke instanties uit de luchtvaart aanwezig waren.
Video
Bekijk hier de SUPRA video clip.
